امروزه اختلالات خوردن ( Eating disorders ) از جمله موردتوجه‌ترین اختلالات روانی – تنی به شمار می‌روند. این دسته از اختلالات باعث ایجاد اشکال در سلامت جسمی و عملکرد روانی می شوند و جریان زندگی فرد مبتلا را مختل می کنند.

پرخوری عصبی، یک نوع اختلال در غذا خوردن است که با دوره های مکرر پرخوری همراه است و با تلاش های غیر عاقلانه جهت جلوگیری از افزایش وزن دنبال می شود.

ویژگی های تشخیص: 

ملاک A

1. دوره های مکرر پرخوری، به صورت خوردن در فواصل زمانی مجزا( به طور مثال: هر دوره 2 ساعت )است و با مقدار غذایی که قطعاً بیش از مصرف اکثر مردم در دوره های زمانی و موقعیت های مشابه آن است.

2. مصرف غذای بیش از حد، که با احساس نداشتن کنترل، همراه است.

ملاک B

 رفتارهای جبرانی نامناسب جهت پیشگیری از افزایش وزن که با عنوان رفتارهای پاکساز به آنها اشاره می شود.

ملاک  C 

پرخوری و رفتارهای جبرانی نامناسب هر دو به طور متوسط، حداقل هفته ای یک مرتبه به مدت سه ماه رخ می‌دهد.

مبتلایان به این اختلال دارای حالت ولع عجیب بوده و نیاز شدیدی به خوردن و بلعیدن مواد غذایی پر انرژی و ساده ای پیدا می کنند که زمان زیادی برای جویدن و بلعیدن و آماده کردن آنها لازم نباشد. ضمن آنکه گاهی دوبار در هفته دچار حمله بیماری می شوند. در حالت حمله، بیمار قادر به کنترل مقدار و سرعت غذا خوردن نیست و اراده ای از خود برای پایان دادن به خوردن ندارد. در پرخوری عصبی معمولاً افراد مبتلا از مشکلات خوردن خود خجالت می کشند و سعی می کنند نشانه های خود را مخفی کنند و معمولاً این نوع پرخوری تا حد امکان مخفیانه صورت می گیرد. بعد از فروکش کردن حالت ولع و تمایل به پرخوری، فاز پشیمانی و ناراحتی و احساس گناه، افراد مبتلا را عذاب می دهد و در راستای مصرف انرژی های دریافتی و جلوگیری از افزایش احتمالی وزن خود، به اقدامات پیشگیرانه دست می زنند. رایج ترین رفتار پاکسازی اقدام به استفراغ کردن است که در این جهت از روش های مختلفی استفاده می کنند و عموماً در انجام این عمل ماهر می شوند و سرانجام می توانند به اراده ی خود آن را انجام دهند.

موارد دیگر رفتار پاکسازی درافراد مبتلا:

 1- استفاده از ملین ها

2- استفاده از هورمون تیروئید 

3-روزه گرفتن

4-ورزش بیش از حد که در موقعیت های نامناسب و بعضاً با وجود آسیب و عوارض جسمانی ادامه می‌یابد.

آغازگرهای پرخوری عصبی:

عوامل:

 خلق و خو: نگرانی در مورد وزن، عزت نفس پایین، نشانه های افسردگی و اضطراب.

 عوامل محیطی: درونی کردن آرمان بدن لاغر. حوادث تکان دهنده و یا تغییر همراه با تنش در زندگی. مورد بهره کشی جسمی یا جنسی قرار گرفتن در کودکی.

 عوامل ژنتیکی و فیزیولوژیکی: چاقی کودکی و بلوغ زودرس.

 پرخوری عصبی معمولاً در نوجوانی و یا اوایل بزرگسالی شروع و میزان شیوع در بین زنان بیشتر است و والدین افراد مبتلا معمولاً از نظر عاطفی بی اعتنا بوده اند.

 

عوارض اختلال:

بی نظمی و یا فقدان قاعدگی در زنان، سوراخ شدن مری، پارگی معده، بی نظمی ریتم قلبی، پایین افتادگی راست روده.

درمان:

نکته مثبت در افراد مبتلا این است که آنان عدم کنترل بر رفتار خود را احساس می کنند و اغلب تقاضای کمک دارند. این افراد معمولاً به راحتی درمان را می پذیرند.

درمان افراد مبتلا به این اختلال از طریق گروه های حمایتی، آموزش تغذیه، آموزش در زمینه تغییردادن عادت های خوردن، استفاده از روش درمانی شناختی-رفتاری به ویژه برای بیمارانی که آسیب روانی مشخص تری دارند صورت می‌گیرد. با توجه به همزمانی اختلالاتی چون افسردگی و اضطراب با این اختلال، استفاده از داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب می تواند مؤثر واقع شود.

منابع

 راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ویرایش پنجم ( DSM-5 ) ترجمه: یحیی سیدمحمدی

 روانشناسی رشد: جلد دوم:لورابرک:ترجمه: یحیی سیدمحمدی

 مجله تحقیقات علوم و رفتاری: پر اشتهایی عصبی : سمانه خان پور اردستانی.شیرین صادق پور