(تأثیر برنامه‌ی تمرین هوازی بر سطح هورمون رشد و 17 بتا استرادیول زنان میانسال مبتلا به سرطان سینه)

 

 

چکیده، زمینه و هدف: 

سرطان سینه، از شایع ترین نوع سرطان‌ها و بیشترین علت مرگ و میر در زنان میانسال در کشورهای توسعه یافته می باشد. یافته‌ها نشان می‌دهند بی تحرکی و تغییرات هورمونی، خطر ابتلا به سرطان سینه را بالا می برد. هدف از این مطالعه بررسی اثر هشت هفته تمرین هوازی بر سطوح هورمون رشد و 17 ـ بتا استرادیول زنان میانسال مبتلا به سرطان سینه بود.

روش بررسی: در این مطالعه نیمه تجربی 15 زن مبتلا به سرطان سینه با میانگین سن(15/17±46/44سال)، وزن (18/5±53/70 کیلوگرم) و نمایه توده بدن (18/2±58/27 کیلوگرم بر متر مربع) به صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به عنوان گروه تجربی در نظر گرفته شدند. برنامه تمرین هوازی سه جلسه در هفته به مدت 40 تا 60 دقیقه و با شدت 30 تا 60 درصد ضربان قلب ذخیره به مدت هشت هفته انجام شد. سطوح هورمون رشد و 17 ـ بتا استرادیول قبل و بعد از هشت هفته تمرین هوازی، در بیماران با 12 ساعت وضعیت ناشتا و 24 ساعت نداشتن فعالیت بدنی شدید، اندازه‌گیری شد. داده‌ها با استفاده از آزمون آماری تی همبسته تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: سطوح هورمون رشد به دنبال هشت هفته تمرین هوازی تغییر معنی داری نکرد(447/0=p)، در حالی که سطوح  17ـ بتااسترادیول به طور معنی داری کاهش یافت (0001/0=p).

نتیجه‌گیری: به نظر میرسد هشت هفته تمرین هوازی می تواند یکی از نشانگرهای سرطان سینه (17ـ بتااسترادیول) را کاهش دهد، بنابراین، این تمرین‌ها جهت بهبود یا پیشگیری سرطان سینه توصیه می‌شود

واژه‌های کلیدی: ورزش، هورمون رشد، 17ـ بتااسترادیول، زنان، سرطان سینه...

 

مقدمه: 

 سرطان يك مشـكل گسـترده پزشـكي و دومين عامل مرگ در دنياسـت؛ به طوري كـه پـس از بيمـاريهــاي قلـب و عــروق در جايگـاه دوم قــرار دارد. سرطان سينه، از شایعترین نـوع سـرطان و بیشترين علت مرگ و مير زنان ميانسال در كشورهاي توسعه يافته مي‌باشد. در این نوع سرطان، سلولهـا ي بدخيم از بافت سينه منشـأ گرفتـه و بـه صـورت يك تــوده بــدون درد و ســفت در قســمت خــارج سینه شروع به رشد مي‌كنند. رشـد روزافـزون سـرطان سینه در چند دهه اخير و آثـار زيانبـار آن بـر عوامـل جسماني، عاطفي، معنوي، اجتماعي و اقتصادي، باعـث شده است كه علاوه بر مردم، توجـه متخصصـان نیز بیش از پيش بـه اين بیماری معطـوف شـود و آن هـا سرطان را مشكل بهداشتي عمده قـرن حاضـر معرفـي كنند. تغییرات هورمـوني متـأثر از عوامـل محیط، وراثت و ژنتيك ميتواند نقش مهمي در بـروز سـرطان سینه داشــته باشــد یکی از ايــن عوامــل، هورمــون رشد(GH)است. گزارشها نشان ميدهند كه در بيماران مبتلا به سـرطان سـينه، سـطوح سـرمي GH افـزايش می‌یابد.  این هورمـون بعـد از ترشـح، وارد خـون شده و با پروتئین‌های باندي خود(GHBD) تركيـب شـده و سپس به رسپتور خود متصل ميشود این اتصـال باعث تحريك توليد فاكتور رشد شبه انسولینی (lGF -1) در كبد مـ يشـود ، محـور ارتبـاط GH- 1و IGF ،سـبب افزايش ريسك سرطان سينه ميشود، به طـوري كه محور -1 IGF-GH در مراحـل مختلفـي از پيشـرفت سرطان سـينه از جملـه؛ تكثيـر سـلولي، بقـاي سـلول، آنژيـوژنز و عـود بيمـاري و حتـي مقاومـت در برابـر شیمی درمـاني، وارد مي‌شـود. 17ــ بتـااسـتراديول(استراديول) نیز یکی از عمده‌ترین استروژن‌های قابـل بررسـي در سـرطان سـينه شـناخته شـده اسـت. هورمون در تخمدان زنان تشكيل مي‌شـود و يكی از نشانه هاي مهـم سـرطان سـينه اسـت؛ بـه طـوريكـه تحقيقات گزارش كردند خطر ابتلا به سرطان سـينه در زناني كه غلظت استراديول سرمي بالايي دارند، بيشـتر است. تحقيقات نشان داده اند كه بسـياري از بيمـاران مبتلا به سرطان سینه ميتوانند وضعيت بیماري خـود را از طريق برنامه منظم ورزشي، كـاه ش وزن مـازاد، انجام رفتارهاي خود مراقبتي و دريافـت دارو ، كنتـرل كنند . در اين ارتبـاط ، از آنجـا كـه اسـتفاده از داروها در بيشتر موارد گرانقيمت، تهاجمي و همراه بـا وجود عوارض جانبي زيادي است ، از فعاليت بدني بـه عنوان يك عامل كمكي در بهبود کيفيت زندگي بيمـاران مبــتلا بــه ســرطان سینه شــده اســت . در كشورهاي پيشرفته، از فعاليت بـدني مـنظم بـه عنـوان راهكار مفيد و مؤثر در كمك بـه درمـان بيمـار يهـا ي التهابي نيز استفاده مي شود. سرطان سینه از جمله بیماریهای التهابي اسـت كـه بـی تحركـي و چـاقي، از عوامل بروز آن محسوب مي شوند كه فعاليت و تمرين ورزشي، از اين طريق كاهش التهابي نیز مي توانـد در بهبود سرطان نقش مهمي ايفا كند. همچنین ورزش و برنامه های تمريني منظم در زنان مبـتلا بـه سـرطان سینه با تأثير بر شاخص توده بـدن و درصـد چربـي، موجـب تغييـرات هورمـون می شوند ؛ از اینرو در بیماران مبتلا به سرطان سینه فعاليت ورزشـی می تواند به عنوان برنامه مكمل در درمان مـورد اسـتفاده قرار گيرد و در ايـن زمينـه اولـين بـار، رود و همكاران نشان دادنـد ، فعاليـت بـدني، سـطح هورمـون رشـد را افـزايش مـيدهـد. ضـمن آن كـه پاسـخ هورمون رشد به سطح آمـادگي افـراد، شـدت و مـدت جلســه تمرينــي، زمــان نمونــه گيــري خــون و ديگــر فاكتورهاي محيطي وابسته اسـت . مـورفي و همكـاران گزارش كردند كه فعالیتهای ورزشي منظم، میتواند به صورت مثبت بر خستگي ناشي از سرطان، آمـادگي بدني کیفیت زنـدگي در بیمـاران مبـتلا بـه سـرطان سینه تحت تأثیر داشــته باشــد. همچنین، كــاظم و ي همكاران كاهش سطوح اینترلوكين و استراديول و افزايش سطح آديپونكتين را در پاسـخ بـه تمـرینهـاي هــوازي، گــزارش كردنــد. بنــابراين فعاليــتهــاي ورزشي منظم راهكار آسان، كم هزينه، در دسـترس و غیر دارويي در كمك به بيماران سرطاني در درمان آن مي باشد. از سوي د يگر، خـرم جـاه و همكـاران نشـان دادند يك دوره تمر ينهاي هوازي كوتاه مدت با شـدت متوسط بر سطوح سرم بتااسترا يدول و درصـد چربـي زنان يائسه غيرفعال تأثیري ندارد. با توجه به نتايج متناقض و بحث انگيز و عـدم وجود شـيوه تمر ينـي مناسـب و مـنظم بـا طـول دوره مشخص، و با توجـه بـه افـزايش روزافـزون جمعيـت زنان يائسه و كمبود مطالعه هـا در زمينـه پييشـگیري و معرفي راهكارهاي غير دارويي و خـودكنترلي از ابـتلا به سرطان سینه در ايـن گـروه و افـزا يش غير قابـل كنتــرل چــاقي و ابــتلا بــه ســرطان سینه در كشــور، همچنین به دليل عدم وجود تحقیق هـایي كـه بـه طـور همزمان تأثیر فعاليت‌هـاي ورزشـي را بـر هـر دوي هورمون رشد و استرايدول مـورد بررسـي قـرار داده باشد، از سوي محققان های انجام پژوهش متنـوعي در این زمينه احساس مي شود. از سوي ديگر با توجه به اين كه در تحقيق های كـاربردي كـه قـايم بـه زمـان و مكان هستند، نياز به بومي‌سازي دانش مـي باشـد، بـر آن شديم با استفاده از امكانات و شرايط كم هزينـه بـه بررسي تأثير هشت هفته تمرين هـوازي بـر هورمـون رشـد و 17ــ بتااسـتراديول زنـان ميانسـال مبـتلا بـه سرطان سينه بپردازيم.

 

 

روش بررسي: 

ايــن پــژوهش از نــوع نيمــه‌تجربــي بــا طــرح پيش‌آزمون ـ پس‌آزمون روي يك گروه تجربي بود كه در سال 1393 انجام شد. جامعه‌ی آمـاري تحقیق زنـان میانسال مبتلا به سرطان سينه با دامنه‌ی سني 40 تـا 60 سال شهر مشهد و مراجعه كننده بـه بيمارسـتان اميد بودند. با توجه به شرايط خاص آزمودني‌هـاي تحقيق حاضر، حجم نمونه بر اساس نمونه در دسـترس بـود كـــه پـــس از فراخـــوان و دعـــوت بـــه مشـــاركت بـــا تأييـــد پزشـــكان متخصـــص، 15 بيمـــار زن داوطلــــب بــــه روش نمونه گيري انتخــــابي در دسترس برگزيده و بر اساس برونداد فرم تكميل شده آمــــادگي شــــركت در فعاليــــت هــــاي ورزشــــي بــه (Physical Activity Readiness Questionnaire) عنوان گروه تجربي در نظـر گرفتـه شـدند. معیارهـاي ورود عبارت بود از: زنان يائسه غيرفعـال كـه در يك سال گذشته هيچگونه فعاليت بدني منظمي نداشتند و از آخرين دوره قاعدگي آنها شش ماه گذشـته بـود. آنهـا هیچگونه بيماري نظير؛ بيمـاريهای قلبي ـ عروقي، گوارشي، متابولیكي وكلیوي و ارتوپدي نداشـتند، دارو و مكمل غذايي خاصي استفاده نمي‌كردند و عـادت بـه مصرف سيگار نيز نداشتند. به منظور رعايت منشور اخلاقي تمامي بيماران پيش از نمونه‌گيري بـه صـورت شـفاهي بـا ماهيـت و نحوه انجام كار و خطرهاي احتمالي آن آشنا شـدند و به آنها نكاتي عمده و ضروري درباره تغذيـه، فعاليـت بدني، بيماري و مصرف دارو يادآوري شـد تـا نسـبت به رعايت آن دقت لازم به عمل آورند ، سـپس بيمـاران فرم رضـايت نامـه كتبـي همكـاري در كـار تحقيقـي را تكميل و آمادگي خود را جهت شركت در تحقيق اعـلام كردند. قابل ذكر است كه كليه بيماران مختار بودند در هر زمـاني و بـدون هـيچ قید و شـرطي از ادامـه كـار تحقيقي انصراف دهند . در اين تحقيق ، در مرحله پيش از آغـاز و پـس از پايان برنامه تمرين ورزشي از وريـد جلـو بـازويي بيماران به ميزان 10 سيسي نمونه خـون گرفتـه شـد . پــيش از جمع آوري نمونــه خــون، همــه بيمــاران، 12 ساعت ناشتا بودند و 24 سـاعت فعاليـت بـدني شـديد نداشـتند. در هـر دو مرحلــه پـيش و پـس از مداخلــه، نمونه‌گيري خوني بين ساعات 8 تا 9 صبح انجام شـد. نمونه‌هاي خوني حداكثر يك ساعت پس از خون‌گيـري با سرعت 2700 دور در دقيقه به مدت 10 تا 15 دقيقـه جداسازي و سانتريفيوژ شد. عوامل هورمـوني شـامل هورمـون رشـد و 17 ــ بتااسـتراديول بـا اسـتفاده از روش الكتروكي‌مـلومينســانس و بــا دســتگاه اليســايز محصـول كمپـاني روچ بـا حساسیتي 15ــ 10 مـول از غلظت ماده، اندازه گيري شد. برنامــه تمــرين هــوازي شــامل: گــرم كــردن عمومي به مدت 5 تا 10 دقيقه (راه رفـتن، دويـدن نـرم، حركات كششي و جنش پذيري ،) پروتكل تمرينـي و 10 دقيقه سرد كردن بود كه به مدت هشت هفته، با تـواتر سه جلسه در هفته به مدت 40 تا 60 دقیقه و زير نظـر مربي و پژوهشگر انجام شد . برنامه تمرين هـوازي بـا شدت 60-30 درصد ضربان قلب ذخيره ای بـود.  شدت تمرين بر اساس نسبتي از حداكثر ضـربان قلـب ذخيره اي براي هر بیمار به روش كـارونن محاسـبه و در حين تمرين به وسيله ضـربان سـنج پـولار سـاخت كشور فنلاند كنترل شد. ضربان قلب استراحت + [درصد مورد نظر (× ضربان قلب استراحت ـ (سن ـ 220 = [(ضربان قلب ذخيرهاي داده هـاي جمــع آور ي شــده بــا اســتفاده از نرم افزار SPSS و آزمون ها آماري شاپيروــ ويلـك ، لون و تي دانشجويي تجزيه و تحليل شدند .

بر اساس نتايج جـدول 2 تفـاوت ميـانگين هـاي پــيش آزمــون و پــس آزمــون هورمــون رشــد زنــان ميانسال به لحاظ آماري معني‌دار نبـود p = 0/447  از طرفي تفاوت ميانگينهاي پيش آزمون و پـس آزمـون 17  بتا استراديول سرمي به لحاظ آماري معني‌دار بـود (p = 0/0001).

 

 

يافته ها:

جدول1: پروتکل تمرین هوازی بیماران مبتلا به سرطان سینه: 

هفته مدت (حجم) تمرین شدت تمرین

دو هفته اول 40 دقیقه 30 درصد ضربان قلب ذخیره

دو هفته دوم 45 دقیقه 40 درصد ضربان قلب ذخیره

دو هفته سوم 50 دقیقه 50 درصد ضربان قلب ذخیره

دو هفته چهارم 60 دقیقه 60 درصد ضربان قلب ذخیره

 جدول2: نتایج آزمون تی وابسته متغیرهای تحقیق بیماران مبتلا به سرطان سینه: 

مراحل

متغیرها پیش آزمون

میانگین ± انحراف معیار پس آزمون

میانیگن ± انحراف معیار خطای معیار میانگین مقدار تی سطح معنی داری

هورمون رشد (پیکوگرم بر میلی لیتر) 91/11 ± 73/82 89/11 ± 26/83 68/0 78/0- 44/0

17 بتا استرادیول (پیکوگرم بر میلی لیتر) 46/9 ± 86/88 85/9 ± 13/85 74/0 00/5 0001/0

 

 

بحث:

افزايش و كاهش برخي از هورمونهـا در بـدن و تجمع آن در بافت سينه و همچنین بي تحركي خطـر ابتلا به سرطان سینه را بالا ميبـرد. هـدف از مطالعـه‌ی حاضر بررسي ثأتير هشت هفته تمر ينهاي هوازی بر سـطوح هورمـون رشـد و 17 ــ بتااسـتراديول زنـان میانسال مبتلا به سرطان سینه بود. براساس يافته‌هاي این تحقيق، فعاليت ورزشي هوازي اثر معنـي‌داري بـر هورمون رشد زنان ميانسال مبـتلا بـه سـرطان سینه دا.شت. نتايج تحقيق ها نشان ميدهد سـطوح هورمـون رشــد، عامــل تأثيرگــذار در بــروز ســرطان ســينه است. در واقع عواملي كه باعث افزايش سطوح هورمون رشد ميشوند مانند آكرومگالي ـ بـا افـزايش خطـــر ســـرطان ســـينه همـــراه مـــي باشـــد و بـــا آنتاگونيســتهــاي ايــن هورمــون، رشــد ســلول هــاي سرطاني سينه كاهش مي‌يابد. همچنین، تحقيـق هـا گزارش كردند نوسانات شـبانه روزي هورمـون رشـد، سطوح سرمی lGF-1 را تنظيم ميكند. lGF-1 عـلاوه بـر تأثيرات خاص خود، برخي از اعمال هورمون رشـد را ميانجيگري ميكند و سطوح آن در گردش خـون، بـه صــورت بــازخورد منفــي ترشــح هورمــون رشــد را متوقف مي کند. هر چنـد در تحقيـق حاضـر lGF-1  ارز يابي نشد، اما سطح هورمون رشد تغييـر نكـرد . در این زمينه بـه جـز تحقيـق خیر ده و همكـاران ، تحقيـق دیگـری مشـاهده نشـد ، كـه نتـايج تحقيـق حاضـر بـا یافته های خیرده و همكاران همخواني داشت، به طوري كه ايـن محققـان گـزارش كردنـد هشـت هفتـه تمـر ين هوازي در زنان ميانسال مبتلا به سرطان سینه منجـر به تغيير معني دار هورمون رشد بین دو گروه كنترل و تجربی نمي شـود از سـويي دیگـر، نتـايج تحقيـق حاضر با نتايج تحقيق هاي انجام شده روي گروههـاي سالم متناقض بود. بـه عنـوان مثـال بيژه و همكـاران تأثیر شش ماه تمرين هوازي با شدت 65- 55 درصـــد در زنـــان ميانســـال غيرفعـــال و خورشیدي و همكاران اثر تمرين منتخب هواز ي در مردان چـاق را بر تغييرات هورمـون رشـد بی ثأتير دانسـتند، در حالي كه بن و همكاران افـزا يش هورمـون رشـد را در فعاليتهاي هـوازي در مـردان چـاق و تـوفيقي و همكاران تأثیر برنامـه هـوازي را بـر سـطح هورمـون رشد پلاسما معني دار گزارش كردند. با اين وجود لازم است پژوهش های بیشـتري در اين زمينـه انجـام شود تا بتوان در مورد تأثیر تمرینهای ورزشي بر تغییرات GH در زنان مبتلا به سرطان سينه اظهار نظـر كرد. با این حال، همـان طـور كـه بيان شـد در تحقيق حاضر تغييرات 1-IGF  بررسي نشد كه به نظر ميرسـد پاسخ محور 1-IGF-GH به تمرين نيز در اين بیمـاران باید بررسي شود كه از محدود يتهاي تحقيق حاضـر است امید است در تحقیق هـاي آينـده تغييرات غلظـت GH نسبت به تمرينات بـا شـدت و مـدت هـا ي متفـاوت بررسي شود. با این كه در اين تحقيق، محدودیت هـايي از جمله عدم رعايت رژيـم غـذا يي مناسـب بـه وسـيله آزمودني هـا، تفـاوت هـاي فـردي و عـدم كنتـرل دقيـق حالات روحي و رواني وجود داشته اسـت، باعـث شـد در نتيجه گیری جانب احتياط بيشتر رعايت شود . از طرفي نتایج تحقيق حاضر نشـان داد هشـت هفتــه تمــر ين هــوازي تــأثير معنــي داري بــر ميــزان 17ـ بتااستراديول داشته است. این نتايج با يافتـه هـا ي ترتيبيان و زرنشان ، مك تيرنـان ، اسـميت و همكـاران میرآخوري و همكاران، كاظمي و همكاران، هـم خـواني دارد . از طرفـي بــا يافتـه هـاي نانسي ویلیامز، جنيفرال كوپلنـد و كملـر وايلـد و خـرم‌جـاه و همكــاران هــمخــواني نــدارد. اســميت و همكاران، اثر فعاليت ورزشي با شـدت متوسـط را بـر متابوليسم استروژن بررسي كردند و نتيجه گرفتند كه تغییر در متابوليسم استروژن در زنان پس از يائسگي، ممكن است ساز و كـاري باشـد كـه طـي آن، افـزايش فعاليــت جســماني، خطــر ســرطان سینه را كــاهش می‌دهــد. مــك تيرنــان و همكــاران نشــان دادنــد بیشترين كاهش در غلظت سرم ایتراديول زنان تمرين كرده مربوط به زناني بود كه چربي بدن آن ها بيشـتر از دو درصد كاهش داشت. همچنين میرآخوري و همكاران گزارش كردند با توجه به اثر افزایشي تمـرین ورزشي هوازي بر بي ان 206 miR و اثر كاهشي بر بيان ERα و كاهش سطوح استراديول پلاسما در موشهـاي مبتلا به سرطان سینه، تمرین هوازي، اين حلقه تنظیمي را بـه سـمت كـاهش تكثير سـلولی پیش می برد و می تواند به عنـوان سـاز و كـار نـوین در یان اثـرات مثبت و كمك درماني فعالیت ورزشي بر سرطان سینه در نظر گرفته شود. كـاظمي و همكـاران نيـز بيـان كردنــد در پاســخ بــه تمــرین‌هــاي هــوازي، ســطوح اینترلوكين ـ 17 و استراديول كاهش، از طرفي سـطح آدیپــونكتین افــزايش مي يابــد. بنــابراين، از فعاليــت ورزشي به عنوان روش مناسبي براي كمك به درمـان سرطان ياد كردند. 

از آنجا كه استراديول مثل سایر استروئيدهاي جنسی از كلسترول ساخته ميشود ممكن است برنامه تمريني بـا اثرگـذاري در ميـزان كلسـترول در كـاهش استرادي ول سرمی نقش داشـته باشـد یا در متابوليسـم استراديول و در نتيجه كاهش سـطح سـرمي آن مـؤثر باشــد. از طــرف ديگــر، تحقيـقهــا نشــان داده انــد آدیپونكتین مي تواند بـا فعـال كـردن AMPK آنـز یم هـاي درگير در تولید كلسـترول را سـركوب كنـد و لـذا از تولید استراديول در بافـت چربـي جلـوگیري ي كنـد . بنابراين، تمرينهای هـوازي مـنظم مـيتواننـد سـطوح استروژن سرم را بدون مداخله دارويـي كـاهش دهنـد که پیامد بالینی مهمی برای بیماران مبـتلا بـه سـرطان سینه مي باشد . 

از ديگر مكانيسم های موثر تمرينهاي هـوازي بر كاهش استراديول ميتوان اینگونه بيان كرد كه در پاسخ به تحريك خارجي مانند تمـرين ورزشـی، بیان ژنی به وسیله ساز و کارهای متفاوتی مانند خـاموش شدن بيان ژن به وسيله میكرو RNA  می توانـد تنظیم شــود و miRNAs ،RNAs  غیركدگــذار كوچــك هســتند كــه بيان ژني را از طريق از بين بــردن مولكوهای  mRNA و یا از طریق جلـوگیري از ترجمـه آنها تنظیم مي كنند. بیش از 50 درصد ژنهـاي miRNA   در نواحی ژنومیک همراه سرطان قرار گرفته اند. بنابراین پیشنهاد شده miRNAs نقش مهمی در پاتوژنز انواع سرطان در انسان بازی می کنند. در این میان mir – 206 رابطه نزدیکی با انواع سرطان ها دارد و با سرکوب بیان گیرنده آلفا استروژن (ERα) به عنوان سرکوب کننده تومور سرطان سینه عمل می کند. علاوه بر این، بیش بیان mir – می تواند اهداف استرادیول در سلول ها MCF -  را سرکوب کند. Mir -  می تواند بیان ESR1 را که اهداف استرادیول در بافت سینه هستند را سرکوب کند.

همچنین فعالیت ورزشی بر وزن بدن و پراکندگی چربی بدن تاثیر می گذارد. ساز و کار مربوط به چاقی و سرطان سینه ثابت نشده است، اما ممکن است ناشی از افزایش غلظت استرادیول سرم باشد که به علت افزایش تولید استروژن با آروماتاز در بافت چربی و کاهش غلظت هورمون های جنسی متصل به گلوبولین است. علاوه بر این، طبق نتایج تحقیقات فعالیت ورزشی متابولیسم استروژن را تحت تاثیر قرار می دهد. آنزیم های واقع در سلول های سینه، استرادیول را به استرون تبدیل می کنند که آن نیز به 2 و α16 هیدروسیلیت می شود. 2- هیدروکسی استرون از متابولیت های استرادیول می باشند که فعالیت ورزشی به افزایش متابولیت 2- هیدروکسی استرون در ادرار می انجامد.

از آنجا که استردیول مثل سایر استروئیدهای جنسی از کلسترول ساخته می شود. ممکن است برنامه تمرینی با اثرگذاری در میزان کلسترول در کاهش استرادیول سرم دخالت کند، یا در متابولیسم استرادیول و در نتیجه کاهش سطح سرمی آن موثر باشد. فعالیت ورزشی متابولیسم استروژن را تحت تأثیر قرار می دهد. با این حال در تحقیق حاضر سطوح آدیپونکتین و استروژن مورد بررسی قرار نگرفته است، که این موارد احتمالا بر تغییرات استرادیول تاثیر دارند. همچنین با توجه به اثر mir – 206 برژن های پایین دست استرادیول و محدودیت مالی پژوهشگر برای اندازه گیری این ژن ها، توصیه می شود. برای روشن تر شدن ساز و کارهای سلولی اثر فعالیت ورزشی، پژوهش های بیشتری در این زمینه انجام گیرد. همچنین از دیگر محدودیت های تحقیق حاضر می توان به عدم وجود گروه کنترل جهت مقایسه نتایج بین گروه ها، و عدم کنترل برنامه غذایی آزمودنی ها اشاره کرد.

از آنجا که انجام فعالیت ورزشی می تواند یکی از عوامل موثر بر بهبود وضیعت بیماری باشد و با نظر به این که میزان تغییرات هورمون رشد و 17- بتااسترادیول به نوع فعالیت ورزشی، تعداد ساعت ها و جلسه های فعالیت، مدت تمرین افراد و همچنین به وضعیت افراد (سالم یا بیمار بودن) بستگی دارد، به پزشکان و مربیان ورزشی پیشنهاد می شود به هنگام طراحی تمرینات، تدابیر ویژه ای در این زمینه بیاندیشند. با این حال تایید این موضوع به پژوهش های بیشتری نیاز دارد. همچنین شدت فعالیت ورزشی، نکته مهمی است که باید در طراحی تمرین ها برای افراد مبتلا به سرطان سینه، به آن توجه داشت. چنانچه در پژوهشی مشاهده شد که اگر چه تمرین با 50 درصد ظرفیت عملکردی، موجب کاهش حجم تومور و وضعیت التهابی تومور می شود، اما تمرین با 80 درصد ظرفیت عملکردی نه تنها موجب کاهش حجم تومور نمی شود، بلکه رشد تومور را هر چند به میزان ناچیز تسریع می کند. با توجه به این نتایج، می توان گفت که انتخاب شدت در برنامه تمرینی افراد مبتلا به سرطان، باید احتیاط انجام شود و نباید از شدت های بالا استفاده کرد. 

 

 

نتیجه گیری: 

به‌طورکلی نتایج تحقیق حاضر کاهش 17- بتااسترادیول را به دنبال هشت هفته تمرین هوازی با شدت 60-30 درصد ضربان قلب ذخیره در زنان مبتلا به سرطان سینه را نشان داد. کاهش استرادیول بدون مداخله دارویی که هدف هورمون‌درمانی در بیماران سرطانی است، می تواند اثر مثبت فعلایت بدنی را نشان دهد. با در نظر گرفتن یافته های این تحقیق، انجام فعالیت منظم هوازی به بیماران مبتلا به سرطان سینه پیشنهاد می شود. 

 

 

تقدیر و تشکر: 

این مطالعه حاصل پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد مصوب کمیته تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد است. بدینوسیله از کلیه‌ی بیمارانی که در این مطالعه شرکت کردند و در انجام آن، ما را یاری دادند، تشکر و قدردانی می‌کنیم.