گلیم با تار و پود دوستی و روشنایی
گرم و دلنشین است... عمری دارد به اندازه ی تاریخ و اصالت و زیبایی آن. دل را به
همه جای ایران گره می زند؛ به آذربایجان شرقی، اردبیل، کردستان، فارس، کرمان،
هرمزگان و... . صدای لالایی و زمزمه ی آهنگین مادران و دختران عشایر و روستایی را
که با عشق می بافندش از لابه لای نخ های سبز و زرد و قرمز و هزار رنگ می توان شنید.
«گلیم» یا «پلاس» هنر قدیمی و اصیل ایرانی است که قدمتش در ایران به حدود 2000 سال
قبل از میلاد می رسد. بافته ای سرشار از ذوق و آراستگی و آرامش با طرح های خشتی و
خطی و... که جایش را در دل دختران با ذوق مرکز هم باز کرده است. دختران ما در
کارگاه گلیم بافی مرکز که دور تا دورش پر شده از نخ و طرح و دار بافتن، هر روز
صبح ها دور هم جمع می شوند و می بافند؛ شوق و شادمانی شان هنگام بافتن دیدنی است...
. دوستی شان هم... بافتن گلیم در کنار هم، گره های دوستی و هم نشینی را بین شان
محکم تر می کند. این را از فضای آرام و سرزنده ی کارگاه می توان احساس کرد... . روی
زمین و کنار صندلی شان را ریزه نخ های رنگی پر کرده. مربی آموزش دارد با دفتین روی
تار و پود یکی از گلیم ها می کوبد. یکی از دختران کلافی نسبتا بزرگ از نخ چله را در
دستش گرفته و نخ هایی را که مانده، دورش می پیچد. دختران حسابی سرگرم کارند!
این بافندگان خوش ذوق و هنرمند خانه ی ما گلیم های زیادی را که ماه ها برای بافتنش
زحمت کشیده اند، به عزیزانی که به دیدن شان آمده اند و می آیند هدیه می کنند. آن
وقت است که این گلیم ها از خانه ی ما تا خانه ی دل مهمانان مان را فرش می کنند و
گرم... دلگرم می شویم به خاطره ی آمدن شان و دوباره دیدن شان و دلگرم می شوند به
دوستیِ تازه ای و دعای خیری... .
خانم «عصار» مربی خوش ذوق و با سلیقه ی کارگاه گلیم بافی به همدم می گوید: «کارگاه
در سال 1383 با هدف آموزش مددجویان با تعداد کمی از دختران شروع به کار کرد. ابتدا
مددجویان در کلاس آموزشی و توجیهی با فنون بافت، مواد اولیه و ابزار کار گلیم بافی
و دستگاه های کوچک و بزرگ بافت آشنا شدند. بعد با توجه به توانایی شان در تولید
آزمایشی و تجربه کافی در گلیم بافی، آماده ی بافت طرح ها و نقش ها در اندازه های
مختلف شدند، بعد هم فراگیری طراحی و نقشه خوانی و یادگیری به کار گرفتن رنگ های
مختلف در زمینه ی بافت ها را در جلسات مختلف به دختران مان آموزش دادیم.» خانم
«عصار» می گوید که به لطف خدا، در یک سال تعداد دستگاه ها را به 12 دستگاه
رسانده اند و مددجویان بیشتری تحت پوشش قرار گرفته اند.
مددجویان کارگاه گلیم بافی از 12 سال تا 50 سال هستند و خانم عصار مهارت، جدیت و
صبوری اش را در آموزش مددجویان، در این گلیم ها به نمایش گذاشته. در کارگاه پر نقش
و نگار مرکز، گبه، طرح گبه، گلیم های قشقایی، تابلو فرش، گلیم برجسته، جانمازی،
سرانداز و قاب آیینه با انگشتان هنرمند و توانای دختران مرکز بافته می شوند.
خانم «عصار» در ادامه ی حرف هایش می گوید: «در حاشیه ی فعالیت های تولیدی ما و ضمن
هماهنگی با معاونت صنایع دستی اداره ی کل میراث فرهنگی، مددجویان موفق به دریافت
مدرک کارت شناسایی تولید شده اند و به عضویت صنایع دستی استان درآمده اند. از
فعالیت های دیگر مجموعه، هماهنگی با اداره ی کل فنی حرفه ای استان خراسان رضوی برای
اخذ گواهینامه ی مهارت بوده که کلیه ی بافندگان در ا ین مرحله نیز موفق شده اند
گواهینامه ی مهارت دریافت کنند.»
برای تشویق گلیم بافان خانه ی ما، در هر دوره از تولید همه ی مددجویان به همراه
مربی شان به بازار می-روند و با کمک خیرین و با همکاری بازار، لباس هایی که دوست
دارند برایشان تهیه می شود.
خانم عصار یکی از خاطره های شیرینش را در این ده سال همکاری با مرکز، برای همدم
تعریف می کند: «می دانید که دختران ما نیت خیر و ارتباط خالصانه ای با خدا دارند.
گاهی اینجا اتفاقاتی خاص می افتد... یکی از مددجویان خیلی دوست داشت به کیش مسافرت
کند. بعد از دو روز آرزوی او برآورده شد و یکی از خیرین، او را و دختران دیگر را به
کیش فرستاد.»
باید گلیم ها را از نزدیک دید و دستی رویشان کشید؛ واقعا بی نقص و بی عیب اند، پر
از طراوت و شادابی اند... شاهکارهایی که با دقت و ظرافتی دخترانه بافته شده اند.
شاید این گلیم، ماه ها همدم دخترکی از دختران خانه ی ما بوده... همدم دخترکی صبور و
آرام که با گلیم ناتمامش حرف ها زده، از آرزوهایش و دلتنگی هایش گفته و شاید کمی هم
باریده باشد... گلیم تمام شده اما حرف ها نه... لحظه شماری می کند تا دوباره گلیمی
ببافد و درد دلی بکند... بافته ی دختران مرکز بی سر و صدا، آرام آرام به دل
می نشیند و با هر کسی که اهل دل باشد، حرف می زند... حرف هایی از جنس روشنایی...
