اوتیسم یا درخودماندگی(Autism) نوعی اختلال رشدی از نوع روابط اجتماعی است که با رفتارهای ارتباطی-کلامی غیرطبیعی مشخص می‌شود. علائم این اختلال تا پیش از سه سالگی بروز می‌کند و علت اصلی آن ناشناخته است. این اختلال در پسران شایع‌تر از دختران است. وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبک زندگی و سطح تحصیلات والدین نقشی در بروز درخودماندگی ندارد. این اختلال بر رشد طبیعی مغز در حیطه ی تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد. کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم، در ارتباطات کلامی و غیر کلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های مربوط به بازی، مشکل دارند. این اختلال، ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنان دشوار می‌سازد. در بعضی موارد رفتارهای خودآزارانه و پرخاشگری نیز دیده می‌شود.

والدین معمولا به علائم موجود در دو سال ابتدایی زندگی فرزندشان توجه می‌کنند و مداخلات رفتاری- شناختی زود هنگام می‌تواند به کودک کمک کند تا مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و حمایت‌های فردی را کسب کند. البته عده ی اندکی از این کودکان به این سطح رشدی می‌رسند. امروزه، فرهنگ برخورد با درخودماندگی رشد کرده است، به طوری که برخی در پی درمان ویژه هستند و برخی معتقدند که به این پدیده باید به چشم تفاوت نگریست و نه اختلال.
رمان «ماجرای عجیب سگی در شب» نوشته ی مارک هادون و ترجمه ی شیلا ساسانی نیا، داستان زندگی نوجوانی 15 ساله را روایت می کند که مبتلا به اوتیسم است و در دنیای ایده آل خود زندگی می کند. این کتاب برنده ی 16 جایزه (از قبیل بهترین کتاب داستانی سال ویت برد، جایزه ی گاردین، جایزه ی ساوت بانک شو و...) بوده و به 15 زبان نیز ترجمه شده است.

نکته ی مهم درباره ی کتاب این است که «ماجرای عجیب سگی در شب» از جمله کتاب های دو طیف سنی است، به این معنا که می تواند مورد توجه بزرگسالان و در عین حال نوجوانان و جوانان قرار گیرد. کریستوفر نوجوان، قهرمان داستان، گرچه به علت بیماری اوتیسم، از درک مسایل عادی زندگی عاجز است، اما هوش فوق العاده ای دارد و به ریزترین و جزیی ترین حوادث پیرامونش توجه نشان می دهد. او به حل مسایل ریاضی بسیار علاقه مند است چرا که به او کمک می کند تا از سرگردانی و ترس هایش رهایی یابد. برای او دنیا به پیچیدگی ذهن یک فیلسوف نیست، به همین دلیل است که برخی مسایل پیچیده هم چون هستی، نجوم و... را با زبانی ساده و همان گونه که احساس کرده، بیان می کند: «از فاصله ی بین بام اتاقک و گیاه بزرگی که از حیاط خانه ی همسایه روی نرده آویزان است صورت فلکی اوریون را دیدم...»

داستان از آن جایی شروع می شود که سگی در همسایگی آن ها کشته می شود و کریستوفر سعی می کند قاتل سگ را با ابتکارات منحصر به فرد خویش پیدا کند. روایت از زبان کریستوفر نقل می شود (راوی اول شخص)، بنابراین زبان اثر ساده و روان است و به مخاطب این امکان را می دهد تا با روحیات و ویژگی های فرد مبتلا به اوتیسم از زبان خود او بیشتر آشنا شود: «البته از قبل از چهار سالگی ام چیزی را نمی توانم به یاد بیاورم. چون تا قبل از آن درست به چیزهای مختلف نگاه نمی کردم. به همین دلیل هم چیزها درست در ذهنم ضبط نشده اند. و آدم هایی را هم که نمی شناسم همین طوری تشخیص می دهم به لباسی که پوشیده اند دقت می کنم و همین طور به این که عصا دارند یا نه و یا این که موهایشان عجیب و غریب است یا نه و یا به این موضوع دقت می کنم که عینک خاصی زده اند یا نه و یا این که دست شان را چه جوری حرکت می دهند و در ذهنم می گردم تا ببینم آن ها را قبلا جایی دیده ام یا نه.» تضادهای موجود در داستان و واکنش هایی که شخصیت داستان در مقابل حوادث، اشیا و صداها انجام می دهد (گرفتن گوش ها و جیغ زدن، خوابیدن یکباره روی زمین، واکنش در برابر تغییر محیط و...) خواننده را به طور غیرمستقیم با زوایایی از این بیماری آشنا می کند. وجود این تضادها سبب ایجاد کشش داستانی می شود.

کتاب در برخی صفحات مصور است، تا مفاهیم مورد نظر نویسنده با سادگی و وضوح به مخاطب منتقل شود و مخاطب بتواند بین خود و شخصیت اصلی داستان ارتباط مؤثر ایجاد کند. خواندن این کتاب علاوه بر این که سرگرم کننده است، به لحاظ آموزشی جهت آگاهی دادن به افراد جامعه خصوصا خانواده هایی که فرزند مبتلا به اوتیسم دارند نیز خالی از فایده نیست.

«ماجرای عجیب سگی در شب» در344 صفحه از سوی نشر افق بارها تجدید چاپ شده است.

دانلود کتاب ماجرای عجیب سگی در شب